De straat en haar Joodse bewoners
De Paterswoldseweg is maar liefst 4,2km lang en de huisnummering loopt van 1 t/m 829. De weg is gelegen in de Zeeheldenbuurt en behoort ook tot de wijk Oud-Zuid. De weg werd in 1862 aangelegd en werd in die tijd de Hoornsche Dijk genoemd. Ze verbindt de stad Groningen met Eelde-Paterswolde. De weg begint bij de Groningerweg in Eelderwolde en eindigt bij de Westerhaven in Groningen stad.
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog zijn er rond de Paterswoldseweg hevige gevechten geleverd tijdens de slag om Groningen. Op 13 april 1945 kwamen vanuit het zuiden de Canadese troepen via de Paterswoldseweg de stad binnen. De eerste tank werd gelijk al getroffen door een Duitse antitankgranaat, waardoor de bestuurder dodelijk gewond raakte. Hij was het eerste slachtoffer van de slag. Op Paterswoldseweg 188 herinnert een plaquette aan deze gebeurtenis. Opmerkelijk feit is dat van dit adres ook een Joods gezin is weggevoerd.
Hoewel de Paterswoldseweg erg lang is woonden er relatief weinig Joodse gezinnen.
De bewoners
Paterswoldseweg 8a – Hartog Benjamin van Dam
Hier woonde stoffeerder Hartog Benjamin van Dam (Groningen, 28 februari 1891 – Auschwitz, 19 oktober 1942) met zijn vrouw Keetje Swartenberg (Assen, 18 maart 1889 – Auschwitz, 19 oktober 1942) en hun 3 dochters. Ook Aron Benjamin (Groningen, 17 december 1892 – Auschwitz, 28 februari 1943), de broer van Hartog woonde een tijdje bij hen in evenals Mietje Swartenberg (Assen, 11 april 1885 – Sobibor, 30 april 1943), de zus van Keetje. Aron Benjamin verhuisde later naar Beth Zekenim voor hij weggevoerd werd.
Dit gezin van Dam komt ook voor in de stamboom van de beheerder.
Paterswoldseweg 23a – Hartog Groen
Vertegenwoordiger Hartog Groen (Amsterdam, 25 november 1916 – Auschwitz, 28 februari 1943) heeft hier enige tijd alleen gewoond. Op 28 mei1942 is hij getrouwd met naaister Aleida van Dam (Groningen, 21 mei 1922 – Auschwitz, 29 oktober 1942) en woonde hij met zijn vrouw in de Pottersbakkersrijge 13a.
Dit gezin komt ook voor in de stamboom van de beheerder.
Paterswoldseweg 101a – Philippus van Adelsbergen
Slager Philippus van Adelsbergen (Groningen, 17 maart 1871 – Groningen, 10 juni 1942) woonde op dit adres met zijn vrouw Jette Blok (Harlingen, 26 december 1870 – Auschwitz, 5 november 1942), zoon Maurits (Groningen, 10 december 1900 – Midden-Europa, 31 maart 1944), schoondochter Henriëttje van Berg (Groningen, 15 augustus 1901 – Auschwitz, 2 november 1942) en kleinzoon Izak Abraham van Adelsbergen (Groningen, 9 maart 1933 – Auschwitz, 2 november 1942).
Paterswoldseweg 110 – Herman Cohen
Vleeshouwer Herman Cohen (Groningen, 27 september 1885 – Auschwitz, 22 oktober 1942) woonde hier met zijn vrouw Martje van der Wijngaarden die de Shoah overleefde en hun dochter Lea van Dam-Cohen (Groningen, 17 maart 1917 – Auschwitz, 19 oktober 1942).
Paterswoldseweg 170 – Herman Godfried Pinto
Vertegenwoordiger Herman Godfriend Pinto (Groningen, 20 december 1885 – Groningen, 10 oktober 1942) woonde op dit adres met zijn vrouw Eva van Gelder (Groningen, 14 januari 1890 – Groningen, 30 november 1942).
Paterswoldseweg 188 – Roosje de Jong
Roosje de Jong (Apeldoorn, 17 juni 1868 – Auschwitz, 23 november 1942) was gehuwd met David Salomon de Jong die in 1939 overleed. Zij woonde op dit adres met haar zoon Rudolf David de Jong (Groningen, 1 augustus 1905 – Auschwitz, 28 februari 1943) en hulp in de huishouding Sophie de Leeuw (Groningen, 8 mei 1912 – Auschwitz, 23 november 1942).
Bronnen:
Groninger Archieven
Postcodeadres.nl
Streetservice.nl
Wikipedia
Illustraties:
Nationaal Comité 4 en 5 mei
Laatst bijgewerkt:
16-04-2023